W ramach 100-lecia urodzin Janusza Warmińskiego z inicjatywy Instytutu Teatralnego i Teatru Ateneum uruchomione zostało Wirtualne Archiwum Janusza Warmińskiego, które można oglądać na stronie www.januszwarminski.pl.
Wirtualne Archiwum Janusza Warmińskiego jest elementem cyklu wydarzeń poświęconych Januszowi Warmińskiemu w związku setną rocznicą urodzin artysty, która przypadła w 2022 roku. Projekt jest wspólną inicjatywą Instytutu Teatralnego i Teatru Ateneum w Warszawie, dokumentuje życie i dzieło Warmińskiego w oparciu o materiały archiwalne z zasobów obu instytucji, w tym zapisy audio i wideo.
Nadrzędnym celem projektu jest digitalizowanie, porządkowanie i prezentowanie prac Janusza Warmińskiego – aktora, reżysera, dyrektora teatru, dramatopisarza.
Na stronie odnaleźć można: 45 programów teatralnych, 15 plakatów i afiszy, 84 przedstawienia z informacją o obsadzie i realizatorach, 500 fotografii z przedstawień (ze zbiorów własnych Instytutu Teatralnego i Teatru Ateneum), 80 recenzji i fragmentów not prasowych o spektaklach, 230 pozycji w kalendarium życia i działalności Janusza Warmińskiego, 7 tekstów wspomnieniowych o Januszu Warmińskim oraz reprezentacyjny zestaw 20 dokumentów: zapisów audio/video, korespondencji, notatek i artykułów dokumentujących działalność artystyczną i dyrektorską Janusza Warmińskiego.
Konstrukcja Archiwum umożliwia jego stałe uzupełnianie oraz bieżące dokumentowanie recepcji działalności twórczej Janusza Warmińskiego i Teatru Ateneum.
Janusz Warmiński (właściwie Lewandowski) (1922–1996), oficer Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego, aktor, dramatopisarz, reżyser i – przede wszystkim – dyrektor, był jednym z tych, którzy kształtowali powojenne oblicze polskiego teatru. Kierował Teatrem Ateneum ponad cztery dekady. Warmiński wymyślił charakter i repertuar sceny, opierając go na współczesnej literaturze zachodniej i polskiej. Zbudował jeden z najmocniejszych zespołów aktorskich stolicy.
„Sąd współczesnych jest dla teatru sądem nieodwołalnym. Nie można dokonać po latach jego rewizji. Przedstawienie jest jedyną szansą teatru. Teatr musi być świadomy swoich celów i środków, by stać się potrzebnym” – deklarował Janusz Warmiński. W swojej pracy odwoływał się zawsze do dewizy Stefana Jaracza i Leona Schillera: „Celem naszym Teatr Żywy, Teatr Aktualny, Teatr Użyteczny”. Teatr Żywy oznaczał reagowanie na przemiany, którym ulega świat i człowiek współczesny, przemiany obyczaju, moralności. Teatr Aktualny wiązał się z podejmowaniem istotnych spraw współczesności. Teatr Użyteczny, czyli właśnie taki, który po prostu jest potrzebny szerokiej publiczności.
„Mędrzec teatru, głęboko wrażliwy człowiek i alchemik sztuki wiedział, że trzeba gromadzić ludzi utalentowanych, łączyć w zespół i czekać. Czasem się uda, czasem nie – ale zawsze chodzi o to, że bez ryzyka i zaufania do osób współtworzących sztuka teatru […] staje się albo konwencjonalną usługą, albo pełnym grymasów wcieleniem doktryny, albo manifestacją gustu wybitnego egoisty. Wiedział, że musi mieć wątpliwości i mimo to wciąż od nowa, od zera hazardować się kolejnymi decyzjami artystycznymi” – pisał o Warmińskim Maciej Wojtyszko. Krzysztof Zaleski zauważył: „Mieścił się w tamtym czasie w kanonie teatru, nazwijmy go inteligenckiego, który do takiej właśnie, inteligenckiej publiczności chciał mówić. I temu był wierny”.